Opóźnienia w płatnościach faktur to zmora przedsiębiorców. Przedsiębiorca nie tylko traci sporo czasu, nerwów, ale także pieniędzy. Stąd ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom  w transakcjach handlowych umożliwia prowadzenie windykacji na koszt dłużnika. Wprowadza ona tzw. zryczałtowaną rekompensatę za koszty odzyskania należności. Kiedy przedsiębiorca może obciążyć dłużnika kwotą zryczałtowanej rekompensaty? Czy może to zrobić nawet jeżeli za windykację zapłacił mniej niż 40 euro? 

40, 70 lub 100 euro, czyli stała rekompensata za koszty odzyskania należności

Jeżeli dłużnik opóźnia się z płatnością faktury, to dla przedsiębiorcy zaczyna się nieprzyjemny proces windykacji. Może prowadzić to na własną rękę lub zlecić to kancelarii prawnej.

Jednak niezależnie od wybranego przez przedsiębiorcę sposobu, dochodzenia należności będzie się to łączyło z kosztami.

Wielu przedsiębiorców decyduje się samodzielnie prowadzić windykację. Rozumiem, że nie chcą oni ponosić dodatkowych kosztów związanych z odzyskaniem długu. Ale czy faktycznie nie mogą oni obciążyć dłużnika kosztami postępowania windykacyjnego?

Czy windykacja na koszt dłużnika jest możliwa?

Ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych przewiduje możliwość dochodzenia od nielojalnego kontrahenta równowartości kwoty 40, 70 lub 100 euro tytułem kosztów odzyskania należności.

Zobacz kiedy możesz dochodzić 40, 70 lub 100 euro rekompensaty za koszty odzyskania należności 

Co jednak stanie się gdy koszty poniesione przez przedsiębiorcę będą niższe niż 40, 70 lub 100 euro?

Przedsiębiorca wysłał do dłużnika smsa z przypomnieniem o płatności faktury. Koszt smsa wyniósł 15 groszy. Dłużnik uregulował fakturę.

Czy nadal przedsiębiorca może obciążyć tymi kosztami dłużnika?

Sprawę tę rozstrzygnął Sąd Najwyższy.

Sąd Najwyższy a windykacja na koszt dłużnika

Problem trafił pod rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 2015 r. sygn. akt III CZP 94/15).

Jeden z sądów okręgowych zadał Sądowi Najwyższemu pytanie prawne. Zapytał czy rekompensata za koszty odzyskiwania należności przysługuje wierzycielowi, mimo że ten nie poniósł kosztów odzyskania należności.

Sąd Najwyższy stwierdził, że zryczałtowana rekompensata przysługuje niezależnie od tego czy przedsiębiorca wykazał, że koszty te zostały przez niego faktycznie poniesione.

To dobra wiadomość dla przedsiębiorców. Nawet gdy koszty windykacji wynoszą 5 zł, to i tak mogą dochodzić od   dłużników równowartości 40, 70 czy 100 euro.

Rekompensata stanowi zryczałtowane odszkodowanie. Przedsiębiorca nie musi więc zapłacić 40 euro za postępowanie windykacyjne, żeby tę równowartość odzyskać.

Zobacz jak przeliczyć rekompensatę za koszty odzyskania należności na złotówki

A co gdy koszty windykacji są wyższe niż zryczałtowana rekompensata za koszty odzyskania należności?

Jeżeli koszty windykacji będą wyższe niż zryczałtowana rekompensata, to przedsiębiorca obciążyć dłużnika wyższą kwotą.

Jednak wtedy przedsiębiorca musi udowodnić ile kosztowało go postępowanie windykacyjne.

Samo wskazanie kwoty będzie niewystarczające.

Przedsiębiorca powinien przedstawić dowody na to, jaką szkodę faktycznie poniósł. Mogą to być np. faktury za usługi windykacyjne, umowa z kancelarią prawną itp.

Jeżeli to udowodni, to może faktycznie obciążyć dłużnika kosztami windykacji – nawet jeżeli są one wyższe niż zryczałtowana rekompensata.

Sąd Najwyższy ponadto wskazał, że do obliczenia kwoty oraz przesłanek, od jakich zależy przyznanie rekompensaty, można stosować te same zasady jak przy naprawieniu szkody wynikającej z nienależytego wykonania zobowiązania.

40, 70 czy 100 euro – czy nie za surowa kara dla dłużnika?

Bez trudu można wyobrazić sobie taką oto sytuację.

Osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą korzysta z telefonu komórkowego. Miesięczny koszt abonamentu i rozmów to około 50 zł. Przedsiębiorcy zdarza się zapłacić fakturę z jedno czy dwudniowym opóźnieniem.

Czy w takim razie dostawca usługi może dochodzić od dłużnika kwoty 40 euro za każdą fakturę? Nawet taką zapłaconą z kilkudniowym opóźnieniem?

Sąd Najwyższy w wyżej wskazanym orzeczeniu wskazał, że zryczałtowana rekompensata za koszty odzyskania należności to surowa kara. Może ona być dolegliwa dla dłużnika.

W naszym przykładzie za krótkie opóźnienie w płatności niewielkiej kwoty nasz przedsiębiorca musiałby zapłacić  ponad trzykrotność uregulowanej faktury!

Sąd Najwyższy uznał, że każdą sprawę należy traktować indywidualnie. Możliwe, że dochodzenie zryczałtowanej  rekompensaty będzie nadużyciem prawa.

Jeżeli chcesz skorzystać z indywidualnej porady prawnej kancelarii, to zapraszam do KONTAKTU.