Wygrana w sądzie to tylko połowa sukcesu. O pomyślnym zakończeniu sporu mówię dopiero, gdy zasądzone pieniądze znajdą się na koncie mojego mocodawcy. Niestety wiele postępowań egzekucyjnych kończy się bez odzyskania nawet złotówki. Wtedy komornik wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania z uwagi na bezskuteczność egzekucji. Czy w takim przypadku jest jeszcze szansa na odzyskanie długu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością? 

Tak – tylko trzeba działać szybko. 

Członek zarządu odpowiada za dług spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

Jeżeli w majątku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie środków na spłatę jej długów, to za takie długi odpowiada członek zarządu własnym majątkiem. 

Odpowiedzialność członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wynika z art. 299 § 1 kodeksu spółek handlowych.

Przepis ten brzmi tak:

Jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania.

Powołując się na ten przepis, możesz żądać zapłaty bezpośrednio od członka zarządu spółki. Odpowiada on za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem osobistym.

Dodatkowo w przypadku, gdy w spółce jest kilku członków zarządu, odpowiadają oni solidarnie. To oznacza, że możesz dochodzić od każdego członka zarządu zapłaty całości długu. 

Jeżeli kilku członków zarządu odpowiada za dług spółki, to możesz wybrać osobę, od której będziesz chciał odzyskać swoje pieniądze. Możesz skierować pozew tylko przeciwko temu członkowi zarządu spółki.

Jednak, żeby tak się stało, musi być spełnionych kilka warunków.

Bezskuteczność egzekucji wobec spółki – warunek odpowiedzialności członka zarządu za dług spółki

Członek zarządu odpowiada za długi spółki, dopiero gdy egzekucja prowadzona z majątku spółki nie przyniesienie rezultatu.

Przed dochodzeniem zapłaty od członka zarządu, musisz najpierw wykazać, że nie da się odzyskać długu od spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Dopiero, gdy np. na podstawie takiego prawomocnego wyroku, egzekucja nie będzie skuteczna, to możesz dochodzić należności od członka zarządu.

Natomiast, żeby wykazać bezskuteczność egzekucji nie musisz mieć postanowienia o bezskuteczności egzekucji. Jest to najczęściej przywoływany dowód, ale można wykazać bezskuteczność egzekucji wobec spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jeszcze na inne sposoby. Ważne, żeby przytoczony dowód potwierdzał, że gdyby doszłoby do postępowania egzekucyjnego, to nie doprowadziłoby ono do zaspokojenia dłużnika.

Bezskuteczność egzekucji można wykazać na inne sposoby np. przez:

• oddalenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, bo spółka nie ma środków na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego;
• postanowienie o umorzeniu innego postępowania egzekucyjnego z uwagi na bezskuteczność;
• złożenie przez członków zarządu wykazu majątku spółki, z którego wynika, że spółka nie ma majątku;
• przedstawienie sprawozdania finansowego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, z którego wynika, że nie ma ona odpowiedniego majątku na spłatę swoich długów.

Gdy mamy więc inny dowód, który potwierdzi bezskuteczność postępowania egzekucyjnego, to nie trzeba już wszczynać postępowania egzekucyjnego. Zaoszczędzisz czas oraz pieniądze, bo nie musisz ponosić kosztów postępowania egzekucyjnego, które i tak nie przyniesie żadnego rezultatu.

Za jakie długi spółki odpowiada członek zarządu?

Od członka zarządu możesz dochodzić zwrotu tego, co powinna zapłacić Tobie spółka.

Nie będzie to więc tylko np. niezapłacona faktura, ale również inne koszty, które wynikają z prawomocnego wyroku czy nakazu zapłaty.

Będą to dodatkowo:

• odsetki od roszczenia głównego (czyli np. niezapłaconej faktury);
• koszty opłaty od pozwu;
• zwrot kosztów zastępstwa procesowego.

Dodatkowo członka zarządu możesz obciążyć kosztami uzyskania klauzuli wykonalności oraz kosztami postępowania egzekucyjnego.

W praktyce, kwota, którą można żądać od członka zarządu, jest o wiele wyższa niż pierwotny dług spółki.

Kilku członków zarządu – który odpowiada za długi spółki?

W zarządzie spółki może zasiadać kilka osób. Wszystkie te osoby ponoszą odpowiedzialność za dług spółki.

Nie ma znaczenia funkcja, którą pełni członek zarządu. Taką samą odpowiedzialność ponosi prezes, wiceprezes czy zwykły członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Dodatkowo skład zarządu może się zmieniać. To komplikuje sytuację, bo trzeba ustalić, który członek zarządu ponosi odpowiedzialność za dany dług.

Co do zasady za zobowiązania spółki odpowiada ten członek zarządu, który pełnił tę funkcję, gdy egzekucja wobec spółki okazała się bezskuteczna.

Decydujący jest moment bezskutecznej egzekucji wobec spółki. Członek zarządu nie uwolni się od odpowiedzialności, jeżeli później zrezygnuje z pełnienia funkcji lub zostanie odwołany. Również możemy dochodzić należności od byłych członków zarządu spółki.

Ustalenie członków zarządu odpowiedzialnych za dług spółki może być skomplikowane. Stąd przed złożeniem pozwu, lepiej poświęcić czas na ustalenie, który członek zarządu odpowiada za dług spółki.

Tym bardziej, że ten błąd może okazać się kosztowny.

Jeżeli sąd oddali powództwo wobec jednego z członków zarządu, to powód może być zobowiązany do zwrotu temu członkowie zarządu kosztów zastępstwa procesowego przez zawodowego pełnomocnika.

Pierwszy krok, żeby odzyskać dług od członka zarządu

Jeżeli chcesz dochodzić należności od członka zarządu, zacznij od skierowania do niego wezwania do zapłaty. 

Wezwanie powinno obejmować wszystkie wskazane powyżej przeze mnie kwoty. Takie wezwanie jest o tyle potrzebne, że musimy oficjalnie zwrócić się do członka zarządu o zapłatę. Dzięki temu Twoje roszczenie stanie się wymagalne i będziesz mógł powiększyć je o odsetki za opóźnienie w płatności

Gdy członek zarządu dobrowolnie nie ureguluje należności, to nie pozostaje nic innego jak złożenie pozwu do sądu na podstawie art. 299 kodeksu spółek handlowych.  

Trzeba działać szybko

Gdy chcesz złożyć pozew przeciwko członkom zarządu, to działaj szybko. 

Po pierwsze, jeżeli egzekucja przeciwko spółce jest bezskuteczna, to prawdopodobnie Twój dług nie jest jedynym. Możliwe, że spółka nie reguluje jeszcze innych zobowiązań, więc chętnych na dochodzenie należności od członka zarządu może być wielu. 

Po drugie, jakimś tajemniczym trafem członkowie zarządu, gdy spółka okazuje się niewypłacalna, nagle tracą swój majątek. Im szybciej będziesz działać, tym większe szanse, że odzyskasz swoje pieniądze. 

Po trzecie, do pozwu można dołączyć wniosek o zabezpieczenie roszczenia. To pozwoli zwiększyć prawdopodobieństwo skutecznej egzekucji z majątku członka zarządu po zakończonym procesie sądowym.

Jak członek zarządu może uwolnić się od odpowiedzialności za dług spółki? 

Członkowie zarządu mogą bronić się przed odpowiedzialnością za długi spółki.

W pierwszej kolejności mogą oni wskazywać, że nie pełnili oni funkcji członka zarządu spółki w odpowiednim czasie. Co prawda ich nazwisko jest ujawnione w KRS, ale np. wcześniej złożyli skuteczną rezygnację z pełnienia tej funkcji czy zostali odwołani. Czasami przed złożeniem pozwu warto sprawdzić akta rejestrowe spółki. Tam mogą znajdować się dokumenty, które potwierdzą, że dana osoba nie była członkiem zarządu w interesującym Ciebie okresie.

Po drugie, podstawy do wyłączenia odpowiedzialności członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wynikają również z art. 299 kodeksu spółek handlowych.

Członek zarządu może uwolnić się od odpowiedzialności, gdy wykaże, że:

• we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości;
• w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego;
• w tym samym czasie wydano postanowienie o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu;
• niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy;
• pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody.

Więcej o odpowiedzialności członka zarządu za długi spółki

Pozew przeciwko członkowi zarządu – kolejne koszty sądowe

Niestety jeżeli chcesz skierować pozew przeciwko członkowi zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, to musisz zapłacić dodatkowe opłaty sądowe.

Powództwo przeciwko członkowi zarządu to nowa sprawa, więc musisz jeszcze raz zapłacić opłatę od pozwu. Będzie ona wyższa niż ta w pierwotnej sprawie, bo wartość przedmiotu sporu będzie stanowić suma należności, o której wspominałam powyżej. Nie będzie to tylko roszczenie główne z pierwotnej sprawy, ale też koszty postępowania sądowego czy egzekucyjnego.

Opłata od pozwu będzie wynosić w większości przypadków 5% dochodzonej przez Ciebie kwoty.

Gdy wygrasz sprawę, to sąd zasądzi zwrot tych kosztów od pozwanego.

Spółka akcyjna – odpowiedzialność członków zarządu za dług spółki

Artykuł 299 kodeksu spółek handlowych dotyczy tylko spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.  W kodeksie spółek handlowych nie ma artykułu, który byłby odpowiednikiem 299 kodeksu spółek handlowych dla spółki akcyjnej. 

Natomiast nie oznacza to, że członkowie zarządu spółek akcyjnych mogą spać spokojnie.

Oni również ponoszą odpowiedzialność za długi spółki własnym majątkiem, gdy nie zgłoszą w odpowiednim momencie wniosku o ogłoszenia upadłości spółki. Podstawą odpowiedzialności członków zarządu nie jest kodeks spółek handlowych a artykuł 21 ustawy prawo upadłościowe.

Ten artykuł to ogólna podstawa, która daje możliwość dochodzenia należności nie tylko od członków zarządu spółki akcyjnej, ale również od członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Prosta spółka akcyjna: odpowiedzialność członków zarządu

Natomiast w kodeksie spółek handlowych znajduje się analogiczny przepis jak 299 kodeksu spółek handlowych, który dotyczy prostej spółki akcyjnej.

To artykuł 300 [132] kodeksu spółek handlowych.

Oznacza to, że również członkowie zarządu prostej spółki akcyjnej mogą odpowiadać za długi spółki własnym majątkiem.

Przedawnienie roszczeń za dług spółki wobec członka zarządu

Termin przedawniania roszczeń o zapłatę za długi spółki przez członka zarządu wynosi 3 lata. Natomiast zdarzają się też odmienne poglądy.

Podstawą prawną do przyjęcia trzyletniego terminu jest art. 442 [1] § 1 kodeksu cywilnego

Przepis ten brzmi tak:

Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się albo przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.

W praktyce trzyletni termin rozpocznie swój bieg, gdy wierzyciel spółki z ograniczoną odpowiedzialnością dowie się o bezskuteczności prowadzonej egzekucji. Będzie to najcześciej moment odbioru postanowienia komornika o umorzeniu postępowania, bo egzekucja z majątku spółki była bezskuteczna.

Tu jednak może czyhać pułapka.

Sprawdź czy nie wiesz o bezskuteczności egzekucji wobec spółki także z innego źródła. Np. przeciwko tej samej spółce toczyły się postępowania, które komornik wcześniej umorzył, bo nie mógł odzyskać żadnych pieniędzy. Wtedy termin przedawnienia rozpoczął swój bieg wcześniej.

Jeżeli potrzebujesz pomocy prawnej przy przygotowaniu pozwu o zapłatę przeciwko członkowi zarządu, to zapraszam do KONTAKTU.