Z pewnością zauważyłeś, że jeszcze rok temu za 100 złotych mogłeś kupić znacznie więcej niż za tę samą kwotę dziś. Chcesz, aby Twoje wynagrodzenie pozostawało adekwatne do ogólnego wzrostu cen, tylko nie wiesz co powinieneś zrobić w tym kierunku? Poniżej dowiesz się, jak zabezpieczyć się w umowie przed negatywnymi skutkami inflacji.

Jak skutecznie zabezpieczyć się przed inflacją w umowie?

Przedsiębiorcy mogą zabezpieczyć się przed spadkiem wartości pieniądza, a więc spadkiem wartości otrzymanego wynagrodzenia za wykonaną pracę już w chwili zawierania umowy. 

Skutecznym sposobem na walkę z negatywnymi skutkami inflacji jest zawarcie w umowie klauzuli waloryzacyjnej. 

Czym jest klauzula waloryzacyjna?

Klauzula waloryzacja to postanowienie umowne, które ma zagwarantować przedsiębiorcy, że wysokość otrzymanego przez niego wynagrodzenia uzależniona będzie od pozaumownych mierników.

Takim miernikiem może być np. wskaźnik inflacji, ale nie jest to jedyny wskaźnik.

Stosując klauzulę waloryzacyjną przedsiębiorca nie musi martwić się, że ustalone w umowie wynagrodzenie w chwili zapłaty nie będzie odpowiadało jego wartości z chwili Zawiercia umowy. Dzięki klauzuli waloryzacyjnej wysokość świadczenia rośnie automatycznie. 

Podstawa stosowania klauzul waloryzacyjnych w umowie

Możliwość stosowania umownych klauzul waloryzacyjnych wynika z art. 358 [1] §2 Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z tym przepisem: 

Strony mogą zastrzec w umowie, że wysokość świadczenia pieniężnego zostanie ustalona według innego niż pieniądz miernika wartości.

Najczęściej takim miernikiem jest:

• kurs obcej waluty;
• średnie wynagrodzenie w danym roku lub
• inflacja. 

Podwyższenie wynagrodzenia w związku z inflacją – w jakich umowach je stosować? 

Klauzule waloryzacyjne najczęściej zawierane są w umowach długoterminowych lub podpisywanych z wyprzedzeniem.

Do takich umów należą: 

• umowa o dzieło, 
• umowa o roboty budowlane,
• umowa o świadczenie usług. 

Coraz częściej strony umów najmu umieszczają w umowach klauzule waloryzacyjne.

Aby twoje wynagrodzenie było skutecznie zabezpieczone przed spadkiem wartości pieniądza, klauzula waloryzacyjna musi zostać właściwie skonstruowana. 

Co musi zawierać klauzula waloryzacyjna w umowie?

Prawidłowo skonstruowana klauzula waloryzacyjna powinna zawierać 5 kluczowych elementów:

• miernik, od którego uzależniona będzie waloryzacja świadczenia pieniężnego, czyli np. wskaźnik inflacji;
• miejsce i sposób publikacji tego miernika;
• sposób dokonywania waloryzacji; 
• kiedy będzie dokonywana waloryzacja wynagrodzenia;
• okres, jaki będzie obejmować waloryzacja.

Podpisując umowę zapomniałeś o klauzuli waloryzacyjnej i co teraz? 

Uzupełnienie podpisanej już umowy o klauzulę waloryzacyjną może okazać się problematyczne. W sytuacji, kiedy zawarta umowa nie zawiera klauzuli waloryzacyjnej możesz spróbować zwrócić się do drugiej strony z informacją o potrzebie zawarcia aneksu. Druga strona, która zobowiązana jest do zapłaty wynagrodzenia, może nie zgodzić się na dodanie klauzuli waloryzacyjnej. To przecież nie będzie dla niej korzystny zapis.

Jak w takim razie poradzić sobie z tym problemem?

Jeśli druga strona nie zgadza się na zawarcie aneksu istnieje jeszcze jedna możliwość podwyższenia wynagrodzenia o wskaźnik inflacji. Przepisy prawa przewidują w takim przypadku możliwość zwrócenia się do sądu.

Zgodnie z art.358 [1] § 3 kodeksu cywilnego:

W razie istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza po powstaniu zobowiązania, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, zmienić wysokość lub sposób spełnienia świadczenia pieniężnego, chociażby były ustalone w orzeczeniu lub umowie.

Istnieje jednak pewien wyjątek, o którym muszą pamiętać przedsiębiorcy. Możliwość skorzystania z tego uprawnienia nie dotyczy osób prowadzących przedsiębiorstwo, jeżeli świadczenie to pozostaje w związku z prowadzeniem tego przedsiębiorstwa.

Jeśli potrzebujesz pomocy w skonstruowaniu klauzuli waloryzacyjnej, chcesz dochodzić podwyższenia wynagrodzenia w związku z inflacją lub chcesz dochodzić na drodze sądowej zapłaty wyższego wynagrodzenia, to zapraszam do KONTAKTU.

Autorka artykułu Karolina Łaska – aplikantka adwokacka