Do zakończenia leasingu nie zawsze dochodzi wyłącznie na skutek zapłaty wszystkich rat czy z powodu wypowiedzenia umowy leasingu. Umowa leasingu może zakończyć się także przez wygaśnięcie. W jakich okolicznościach umowa leasingu wygasa?
Kiedy umowa leasingu wygasa?
Umowa leasingu wygasa najczęściej w dwóch przypadkach.
Po pierwsze, gdy leasingobiorca utraci rzecz, która jest przedmiotem leasingu.
Po drugie, gdy firma leasingowa odstąpi od umowy sprzedaży, na podstawie której nabyła przedmiot leasingu, który później oddała w leasing.
Wygaśnięcie umowy leasingu z powodu utraty rzeczy
Decydując się na leasing musisz liczyć się z tym, że w chwili wydania przedmiotu leasingu, to na ciebie przechodzi ryzyko jego utraty. Nie chodzi tutaj tylko o utratę rzeczy z twojej winy, ale także gdy przez przypadek stracisz przedmiot leasingu.
Do wygaśnięcia umowy dochodzi właśnie w razie utraty rzeczy z powodu okoliczności, za które leasingodawca nie ponosi odpowiedzialności. To, że po utracie rzeczy umowa leasingu wygasa, zdaje się być oczywiste.
Przedmiot leasingu został utracony, więc nie może być już przedmiotem używania przez leasingobiorcę.
Co dokładnie mówią przepisy na ten temat?
Zgodnie z art. 709[5] Kodeksu cywilnego:
§ 1. Jeżeli po wydaniu korzystającemu rzecz została utracona z powodu okoliczności, za które finansujący nie ponosi odpowiedzialności, umowa leasingu wygasa.
§ 2. Korzystający powinien niezwłocznie zawiadomić finansującego o utracie rzeczy.
§ 3. Jeżeli umowa leasingu wygasła z przyczyn określonych w § 1, finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i wygaśnięcia umowy leasingu oraz z tytułu ubezpieczenia rzeczy, a także naprawienia szkody.
Co oznacza utrata przedmiotu leasingu?
Utrata rzeczy to wszelkie zdarzenia, które prowadzą do fizycznej utraty tej rzeczy.
Ale nie tylko.
Pod pojęciem utraty kryje się również utrata prawa do rzeczy. Utratą będzie więc na przykład kradzież czy zniszczenie przedmiotu leasingu.
Do takich zdarzeń należy także zaliczyć poważne uszkodzenie, które skutkuje powstaniem szkody całkowitej.
Skutki utraty rzeczy i związane z tym obowiązki leasingobiorcy
Utrata rzeczy przez leasingobiorcę skutkuje przede wszystkim wygaśnięciem umowy leasingu.
Jednym z podstawowych obowiązków leasingobiorcy jest zawiadomienie firmy leasingowej o utracie rzeczy.
Utrata przedmiotu leasingu niestety rodzi także po stronie leasingobiorcy szereg finansowych obowiązków. Co do zasady leasingobiorca ma obowiązek zapłaty wszystkich wynikających z umowy i niezapłaconych do tej pory rat leasingu. Jednak w tym zakresie zawsze należy sprawdzić postanowienia umowy leasingu.
Wydaje się, że to dużo za dużo. Przecież tracisz przedmiot leasingu, a do tego musisz zapłacić od razu wszystkie raty. Bez obaw. Raty te muszą zostać odpowiednio pomniejszone o korzyści, jakie leasingodawca uzyska w związku z zaistniałą sytuacją.
Firma leasingowa żądając od ciebie zapłaty reszty wynagrodzenia (pozostałych rat), musi pomniejszyć je o swoje korzyści, wynikające z:
- wcześniejszej zapłaty;
- wygaśnięcia umowy z powodu utraty rzeczy – mowa o tym, że leasingodawca musiałby ponieść np. koszt utylizacji nieprzydatnej już po zakończeniu leasingu rzeczy, a dzięki utracie rzeczy uniknie takich kosztów;
- wypłacenia odszkodowania przez ubezpieczyciela.
Zdarza się, że firmy leasingowe nieprawidłowo określają korzyści uzyskane w związku wcześniejszym zakończeniem leasingu. Konsekwencją tego jest żądanie przez firmę leasingową zapłaty wyższej kwoty od leasingobiorcy niż ma do tego prawo.
Dlatego ważne jest, aby dokładnie przyjrzeć się rozliczeniu umowy leasingu po jej wygaśnięciu.
Wygaśnięcie umowy leasingu z powodu odstąpienia przez leasingodawcę od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy
Zacznijmy od kwestii odpowiedzialności za wady przedmiotu leasingu. Co do zasady leasingodawca nie odpowiada wobec leasingobiorcy za wady przedmiotu leasingu. To zbywca (podmiot, od którego leasingodawca kupił rzecz) odpowiada za wady przedmiotu. Nie dotyczy to jedynie sytuacji, kiedy wady na skutek okoliczności, za które leasingodawca ponosi odpowiedzialność.
Więcej o wadliwym przedmiocie leasingu
W ramach leasingu firma leasingowa kupuje przedmiot leasingu. W chwili zawarcia przez firmę leasingową umowy ze zbywcą, prawa z tytułu wad rzeczy przechodzą na leasingobiorcę.
Część uprawnień pozostaje jednak w rękach firmy leasingowej. Mowa tutaj o prawie do odstąpienia od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy, które przysługuje tylko firmie leasingowej. Firma leasingowa może jednak skorzystać z tego prawa tylko na żądanie leasingobiorcy.
Jako leasingobiorca nie możesz samodzielnie odstąpić od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy. Może to zrobić tylko firma leasingowa na Twoje żądanie.
Skutki odstąpienia przez leasingodawcę od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy
Odstąpienie przez leasingodawcę od umowy zawartej ze zbywcą z powodu wad rzeczy skutkuje wygaśnięciem umowy leasingu.
Wygaśnięcie umowy po stronie leasingobiorcy konsekwencje finansowe.
Firma leasingowa może żądać od leasingobiorcy natychmiastowego zapłacenie wszystkich przewidzianych w umowie i niezapłaconych do tej pory rat leasingu.
Kwota jaką musisz zapłacić leasingodawcy powinna zostać pomniejszona o korzyści, jakie leasingodawca uzyskał w związku z:
- wcześniejszą zapłatą rat – przed umówionym terminem;
- wygaśnięciem umowy leasingu;
- rozwiązaniem umowy ze zbywcą.
Kiedy umowa leasingu wygasa – podsumowanie
Istnieją tylko przypadki, kiedy leasing kończy się na skutek wygaśnięcia umowy.
Wygaśnięcie leasingu w obu przypadkach będzie rodzić po twojej stronie szereg skutków finansowych. Dzięki dokładnemu zapoznaniu się z rozliczeniem umowy leasingu po jej wygaśnięciu możesz tego uniknąć albo przynajmniej zmniejszyć swoje zobowiązanie finansowe.
Jeśli potrzebujesz porady prawnej w sprawie twojej sytuacji w związku z wygaśnięciem leasingu, to zapraszam do KONTAKTU.
Autorka artykułu Karolina Łaska – aplikantka adwokacka