Na forach internetowych pełno jest pytań fotografów o to, co zrobić, jeżeli ktoś bezprawnie użył ich zdjęcia. Najczęściej pada pytanie, w jaki sposób dochodzić pieniędzy za naruszenie praw autorskich. Trzeba jednak zacząć od odpowiedzi na inne pytanie: czy wykorzystane zdjęcie to utwór i korzysta z ochrony wynikającej z prawa autorskiego?
Prawo autorskie dotyczy tylko utworów
Nie każde zdjęcie będzie korzystało z ochrony wynikającej z ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. To mit, że każde zdjęcie to utwór. Istotna jest bowiem definicja utworu.
Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze – czyli utwór.
W związku z tym zdjęcie, które nie ma cech indywidualnych narzuconych przez autora, nie będzie utworem.
Autor powinien odbić na zdjęciu swoje „twórcze piętno” – czyli, sprowadzając to do języka fotografii, wybrać:
- kadr,
- oświetlenie,
- moment fotografowania,
- przesłonę,
- czas naświetlania itp.
Jeżeli więc zdjęcie nie ma indywidualnego charakteru, to nie można uznać go za utwór. W konsekwencji rozpowszechnienie go w internecie nie będzie naruszało cudzych praw autorskich.
Każde zdjęcie to indywidualny przypadek
Każde zdjęcie należy ocenić indywidualnie. Trudno więc jednoznacznie wskazać, które zdjęcie będzie utworem, a które nie.
Są jednak pewne kategorie zdjęć, do których fotografie pozbawione indywidualnego wyrazu będą należeć częściej.
Utworami w rozumieniu prawa autorskiego mogą nie być:
- proste zdjęcia produktów,
- zdjęcia wykonywane według określonych procedur, wytycznych – np. zdjęcia do dokumentów zawierające czyjś wizerunek.
Podobnie za utwór może nie być uznana fotografia – reprodukcja znanego obrazu. Celem fotografa jest jak najlepiej oddać fotografowany obraz. O indywidualnych cechach twórczych takiej fotografii trudno więc mówić.
Zdjęcie to utwór, nawet gdy jest bezwartościowe
Intuicyjnie mogłoby się wydawać, że zdjęcie pozbawione wartości nie będzie korzystało z ochrony praw autorskich. Jest to kolejny mit. Nawet „brzydkie” zdjęcie, jeżeli będzie nosiło indywidualny sznyt autora, będzie utworem w rozumieniu prawa autorskiego. Będzie wówczas podlegać ochronie określonej w tej ustawie.
Prawo autorskie broni każdego przejawu działalności twórczej o indywidualnym charakterze – niezależnie od tego, czy ma on jakąś wartość czy nie.
Jeżeli chcesz skorzystać z porady prawnej dotyczącej praw autorskich, to zapraszam do KONTAKTU.
609-774-245
joanna@legun.pl
Witam, tworząc blog chciałam wykorzystać zdjęcia z artykułów portali internetowych, jednak nie chciałabym naruszyć praw autorskich. Czy wystarczy, że pod zdjęciem umieszczę źródło, czy za każdym razem muszę mieć zgodę portalu/ autora?
Pozdrawiam
Dzień dobry,
w mojej ocenie będzie Pani takim zachowaniem naruszać prawa autorskie. Samo podpisanie zdjęcia to za mało. Powinna Pani dysponować licencją lub mieć przeniesione autorskie prawa majątkowe do tych zdjęć.
Czy to znaczy że zdjęcia ściśle produktowe (produkt na białym tle) nie są objęte prawem autorskim i można je dowolnie wykorzystywać do wpisów np. recenzji lub tworzenia grafik-kolekcji czyli kilku produktów na jednym obrazku?
Pani Karolino,
wszystko zależy od konkretnego zdjęcia. Możliwe, że jedno zdjęcie w będzie można uznać za utwór w rozumieniu prawa autorskiego, a jedne nie. Każde zdjęcie wymaga indywidualnego podejścia. W przypadku sporu decydująca jest opinia biegłego, który oceni czy zdjęcie miało twórczy charakter.
Dodatkowo wykorzystanie takich zdjęć może być uznane za czyn nieuczciwej konkurencji.
Przed wykorzystaniem takiego zdjęcia lepiej jest skontaktować się z autorem lub producentem towaru i ustalić czy można zdjęcie wykorzystać w dany sposób lub zweryfikować czy zdjęcie nie jest objęte licencją.
Witam,
Co w przypadku zdjęcia produktu które jest w odpowiedni sposób wykadrowane a następnie obrobione w programie graficznym tak że odróżnia się od zdjęcia producenta?
Czy wtedy takie zdjęcie jest objęte prawem autorskim?
Pozdrawiam
Panie Pawle,
nie jestem pewna czy dobrze rozumiem co Pan ma na myśli. Czy dobrze rozumiem, że chce Pan wykorzystać zdjęcie producenta, dokadrować je, przerobić w programie do odbróbki i takie zdjęcie dalej wykorzystać?
Nie, chodzi mi że we własnym zakresie wykonuję zdjęcie a następnie je obrabiam samemu a ktoś bez żadnego pytania kopiuje je i wykorzystuje sprzedając ten sam produkt.
Pozdrawiam
Jeżeli Pańskie zdjęcia mają charakter autorski, to będę one podlegać pod ochronę przewiedzianą w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Nikt bez Pańskiej zgody nie powinien wykorzystywać zdjęć.