Przedsiębiorca na prawach konsumenta

Przedsiębiorca na prawach konsumenta

Od 1 stycznia 2021 roku weszły w życie ważne zmiany dotyczące zawierania umów przez przedsiębiorców. Do tej pory przedsiębiorca miał jasność, czy zawiera umowę z przedsiębiorcą czy z konsumentem. Z nowym rokiem ten jasny podział uległ zmianie, ponieważ ustawodawca wprowadził nową kategorię podmiotów. Kim jest więc przedsiębiorca na prawach konsumenta?

Przesunięcie wejścia w życie nowych przepisów

Pierwotnie nowelizacja przepisów rozszerzająca ochronę przewidzianą dla konsumentów również na niektórych przedsiębiorców miała wejść w życie 1 czerwca 2020 roku.

Jednak ustawodawca zdecydował się na przesunięcie wejścia w życie zmiany przepisów przez… koronawirusa. W jednej z tarcz antykryzysowych umieścił przepis, który przesunął wejście w życie nowych przepisów na 1 stycznia 2021 roku.

Nowa kategoria klientów

Do tej pory sprzedawca w sklepie internetowym mógł podzielić swoich klientów na przedsiębiorców i konsumentów.

Kryterium podziału stanowiło to, czy klient poprosił o wystawienie faktury czy wystarczył mu paragon.

Od stycznia 2021 roku to rozróżnienie nie jest takie proste.

Na przykład właściciel sklepu internetowego musi wprowadzić trzy kategorie klientów:

  • konsumentów;
  • przedsiębiorców na prawach konsumenta;
  • pozostałych przedsiębiorców.

Zmiany przepisów, które zrównują przedsiębiorcę na prawach konsumenta i konsumenta

Nowe przepisy „zrównują” w pewnym zakresie konsumentów i osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą.

Zakaz stosowania klauzul abuzywnych wobec przedsiębiorcy na prawach konsumenta

Do tej pory klauzule abuzywne występowały w umowach zawieranych między przedsiębiorcą a konsumentem. Celem tych przepisów było chronienie słabszej strony transakcji, jaką jest konsument.

Konsument nie jest profesjonalistą. Nie ma on też szczegółowej wiedzy, która pozwoli mu ocenić ryzyko związane z poszczególnymi postanowieniami umownymi. Stąd zakaz używania klauzul abuzywnych pozwala zabezpieczyć interes konsumenta.

Od 1 stycznia 2021 roku zakres umów, w których mogą występować klauzule abuzywne, jest o wiele szerszy. A to za sprawą dodania do kodeksu cywilnego artykułu 3855.

Brzmi on tak:

Przepisy dotyczące konsumenta, zawarte w art. 3851-3853, stosuje się do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla niej charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Przedsiębiorca na prawach konsumenta będzie miał prawo do odstąpienia od umowy

Analogiczny do wskazanego powyżej przepis został dodany do ustawy z dnia 30 maja 2014 roku o prawach konsumenta. Chodzi o jej artykuł 38a). Brzmi on następująco:

Przepisy dotyczące konsumenta zawarte w niniejszym rozdziale stosuje się do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla tej osoby charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Przepis ten znajduje się w rozdziale 5 ustawy, który dotyczy prawa do odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa.

Oznacza to, że np. przedsiębiorca prowadzący sklep internetowy będzie musiał umożliwić przedsiębiorcy na prawach konsumenta odstąpienie od umowy w terminie 14 dni od dnia jej zawarcia czy otrzymania zamówionego towaru.

Przedsiębiorca na prawach konsumenta – łatwiej będzie dochodził praw z rękojmi

Zmianie uległy również przepisy dotyczące rękojmi za wady.

Do tej pory przepisy kodeksu cywilnego uzależniały prawa dotyczące rękojmi od tego, czy korzysta z nich konsument czy nie.

Natomiast od stycznia 2021 roku obowiązują dwa nowe przepisy rozszerzające uprawnienia z tytułu rękojmi przedsiębiorcy na prawach konsumenta.

Nowy artykuł 5564 kodeksu cywilnego brzmi tak:

Zawarte w niniejszym dziale przepisy dotyczące konsumenta, z wyjątkiem art. 558 par. 1 zdanie drugie, stosuje się do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla tej osoby charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Natomiast artykuł 5565 kodeksu cywilnego ma następujące brzmienie:

Przepisów art. 563 oraz art. 567 par. 2 dotyczących kupującego nie stosuje się do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla tej osoby charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Co te zmiany w praktyce oznaczają dla przedsiębiorców?

Po pierwsze trudniej będzie im kwestionować swoją odpowiedzialność z tytułu rękojmi. Przedsiębiorca na prawach konsumenta będzie mógł korzystać z domniemania istnienia wady lub przyczyny jej powstania w momencie otrzymania towaru. Ta wada fizyczna musi się jednak ujawnić przed upływem roku od dnia wydania rzeczy klientowi. To uprawnienie wynika z artykułu 5562 kodeksu cywilnego.

Po drugie np. właściciel sklepu internetowego musi w terminie 14 dni udzielić odpowiedzi na żądania przedsiębiorcy dotyczące jego praw z rękojmi. Jeżeli właściciel sklepu nie odpowie na to żądanie w terminie 14 dni, to uznaje się, że uznał on roszczenie przedsiębiorcy na prawach konsumenta (zobacz art. 5615 kodeksu cywilnego).

Przedsiębiorca na prawach konsumenta – jaką umowę zawrzeć?

Jeżeli przedsiębiorca zawiera umowę z osobą prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą, to nie będą miały automatycznie zastosowania przepisy o klauzulach abuzywnych czy prawie do odstąpienia od umowy.

Kluczowe będzie, czy druga strona umowy zawiera umowę związaną z jej działalnością zawodową.

Pomoże to ustalić m.in. kod PKD wskazany przez przedsiębiorcę w CEIDG.

Przeanalizujmy to na przykładzie pośredników w obrocie nieruchomościami.

Jeżeli pośrednik zawrze umowę pośrednictwa w obrocie nieruchomościami z innym pośrednikiem prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą, to do tej umowy nie będą miały zastosowania zapisy o klauzulach abuzywnych. Pośrednik będzie mógł skorzystać z dotychczas stosowanego wzoru umowy i np. znacząco ograniczyć swoją odpowiedzialność za nienależyte wykonanie usług pośrednictwa.

Sytuacja zmieni się, jeżeli klientem pośrednika będzie np. lekarz szukający lokalu na swój gabinet. Najem czy zakup gabinetu są bezpośrednio związane z jego działalnością gospodarczą, ale głównym profilem działalności zawodowej lekarza nie jest pośrednictwo w obrocie nieruchomościami. Stąd do takiej umowy powinny mieć zastosowanie przepisy dotyczące klauzul abuzywnych. Pośrednik powinien przedstawić lekarzowi taki sam wzór umowy jak dla osoby poszukującej własnego M.

Nowe przepisy nie dotyczą umów zawieranych ze spółkami

Nowe przepisy dotyczą tylko umów, w których klientem przedsiębiorcy jest osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą.

Jeżeli przedsiębiorca zawiera umowę ze spółką z ograniczoną odpowiedzialnością czy spółką jawną, to nic się nie zmieniło – nawet jeśli drugą stroną umowy będzie placówka medyczna czy inny pośrednik w obrocie nieruchomościami.

Nowe przepisy nie będą zatem miały zastosowania do umów zawieranych przez przedsiębiorców ze spółkami:

  • jawnymi;
  • partnerskimi;
  • komandytowymi;
  • komandytowo-akcyjnymi;
  • z ograniczoną odpowiedzialnością;
  • akcyjnymi.

Zwróć uwagę, że w tym zestawieniu nie wymieniłam spółek cywilnych.

Panuje powszechne błędne przekonanie, że spółka cywilna to odrębny byt prawny. Spółka cywilna to nic innego jak umowa zawarta między osobami prowadzącymi indywidualną działalność gospodarczą. Umowa zawierana jest w rzeczywistości ze wszystkimi wspólnikami spółki cywilnej prowadzącymi jednoosobowe działalności gospodarcze.

Stosujemy więc do niej takie same zasady jak do umów podpisywanych z osobami fizycznymi prowadzącymi jednoosobową działalność gospodarczą.

Więcej o wadach i zaletach spółki cywilnej

Jak dostosować umowy do nowych przepisów?

Do wszystkich umów zawartych od 1 stycznia 2021 roku stosujemy nowe przepisy. Jeżeli więc jeszcze nie przygotowałeś zmiany swoich wzorców umów, to już najwyższy czas.

Proponuję zacząć od analizy profilu Twoich klientów.

Jeżeli w ogóle w swojej działalności nie obsługujesz innych przedsiębiorców, nie musisz podejmować żadnych kroków. Dotychczasowy wzór umowy wykorzystywany do obsługi konsumentów pozostaje aktualny.

Sytuacja komplikuje się, gdy w gronie Twoich klientów są również osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą.

Wtedy musisz wprowadzić procedury, dzięki którym odróżnisz, jaki wzór umowy możesz zastosować z nowym kontrahentem. Na przykład w formularzu zamówienia dodaj oświadczenie klienta, w którym deklaruje, czy jest przedsiębiorcą na prawach konsumenta czy nie.

Dodatkowo w stosowanym wzorze umowy powinieneś dodać nową kategorię klientów, tzn. przedsiębiorców na prawach konsumenta, i zagwarantować im prawo do odstąpienia od umowy oraz postanowienia umowne analogiczne jak dla konsumentów.

Sprawdź w szczególności zapisy:

  • regulaminu Twojego sklepu internetowego;
  • wzorów stosowanych w Twojej firmie umów;
  • ogólnych warunków umowy;
  • wewnętrznych procedur dotyczących realizacji prawa do odstąpienia od umowy.

Uważaj, by w umowie czy regulaminie nie stosować klauzul abuzywnych. Granica między takimi zapisami może być subtelna. Dlatego nawet niewielka zmiana treści umowy może uchronić Cię przed ryzykiem nieważności niektórych jej postanowień.

Więcej o 5 najpopularniejszych klauzulach abuzywnych

Pretekst do przeprowadzenia audytu prawnego

Powyższe zmiany są moim zdaniem dobrym pretekstem do tego, by przyjrzeć się, czy wzór umowy, który stosujesz, jest nadal aktualny. Przedsiębiorcy często wprowadzają zmiany do procesów sprzedaży, zapominając o tym, że aktualizacji wymaga również stosowany przez nich regulamin czy umowa.

Jeżeli potrzebujesz indywidualnej pomocy prawnej np. w dostosowaniu regulaminu do nowych przepisów, to zapraszam do KONTAKTU.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Potrzebujesz indywidualnej pomocy prawnej?

Skontaktuj się ze mną: 609-774-245 joanna@legun.pl

    Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez Joannę Legun w celu obsługi przesłanego zapytania. Szczegóły w Polityce prywatności.

    Przeczytaj także

    magazyn estate artykuł o rękojmi przy sprzedaży nieruchomości
    Aktualności

    Nowy artykuł w magazynie ESTATE

    Zapraszam do lektury artykułu o rękojmie przy sprzedaży nieruchomości, który ukazał się na łamach magazynu ESTATE. W tym numerze piszę o tym czym jest rękojmia przy sprzedaży nieruchomości i z jakich przepisów kodeksu cywilnego ona wynika. W artykule czytelnicy znajdą również odpowiedź na pytanie czy i w jaki sposób można ograczniczyć swoją odpowiedzialność z tytułu […]

    Czytaj więcej
    odsetki od kosztów procesu
    Aktualności
    Spory sądowe

    Odsetki od kosztów procesu

    Do dziś pamiętam, jak podczas pierwszych praktyk w kancelarii miałam przygotować wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Nie wiedziałam, w jaki sposób wyliczyć odsetki za opóźnienie w zwrocie kosztów procesu zasądzonych w prawomocnym wyroku. Logiczne dla mnie było, że powinnam jakoś dochodzić odsetek za opóźnienie w zapłacie tych należności. Przecież nie mogło być tak, że jeżeli […]

    Czytaj więcej
    Aktualności

    O pełnomocnictwie dla magazynu Estate

    W najnowszym wydaniu magazynu Estate przeczytasz mój artykuł o tym, co powinieneś sprawdzić przed zawarciem umowy pośrednictwa w obrocie nieruchomościami z pełnomocnikiem. Wielką bolączką przedsiębiorców jest niesprawdzanie pełnomocnictwa przed zawarciem umowy. Wielokrotnie już zwracałam na to uwagę, bo może to być bardzo kosztowne zaniedbanie. Wydrukuj ten artykuł, żeby mieć go pod ręką. Co jakiś czas […]

    Czytaj więcej