
Długi mają okres ważności. Jeżeli przedsiębiorca przez dłuższy czas nie dochodzi swoich należności, to po upływie określonego czasu nie może przymusowo dochodzić zapłaty od drugiej strony. Tym razem przyjrzymy się, ile wynosi przedawnienie roszczeń za energię elektryczną czy gaz – czyli kiedy przedawniają się faktury za energię elektryczną czy gaz.
Umowa sprzedaży i umowa dystrybucyjna a umowa kompleksowa
Umowa, na podstawie której przedsiębiorca kupuje energię elektryczną, może reprezentować jeden z niżej wskazanych modeli.
Przedsiębiorca zawiera dwie umowy. Umowę dystrybucji podpisuje z operatorem systemu dystrybucyjnego. Natomiast umowę sprzedaży energii elektrycznej zawiera ze sprzedawcą energii elektrycznej. Każda z tych umów dotyczy innej kwestii. Pierwsza – przesyłu energii elektrycznej. Druga to sprzedaż określonej ilości energii elektrycznej.
Na każdy z tych elementów jest wystawiana odrębna faktura.
Drugi sposób to zawarcie umowy kompleksowej. W jednej umowie sprzedawca energii elektrycznej zobowiązuje się do dostarczenia (dystrybucji energii elektrycznej) oraz do sprzedaży energii elektrycznej. Wtedy przedsiębiorca otrzymuje jedną zbiorczą fakturę.
Na sprzedaż energii elektrycznej składają się więc dwa elementy:
- dostarczenie energii elektrycznej;
- sprzedaż energii elektrycznej.
I dla każdego z tych elementów okres przedawnienia jest inny.
Okres przedawnienia roszczenia za sprzedaż energii elektrycznej
Należności za sprzedaż energii elektrycznej przedawniają się z dwuletnim okresem przedawnienia. Wynika to z art. 554 kodeksu cywilnego. Zgodnie z nim roszczenia z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy przedawniają się z upływem 2 lat.
Trudno powiedzieć, że energia elektryczna jest rzeczą. Jednak kodeks cywilny (art. 555) każe stosować przepisy o sprzedaży rzeczy również do energii elektrycznej.
Okres przedawnienia roszczenia za dystrybucję energii elektrycznej
Roszczenia za dystrybucję energii elektrycznej przedawniają się z kolei z trzyletnim okresem. Wynika to z generalnych przepisów o przedawnieniu roszczeń, tj. art. 118 kodeksu cywilnego.
Zgodnie z tym przepisem roszczenia okresowe czy związane z prowadzeniem działalności gospodarczej przedawniają się po 3 latach. Usługa dystrybucji energii elektrycznej będzie zarówno roszczeniem okresowym, jak i związanym z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Faktura za prąd – część przedawniona a część nieprzedawniona
Różnica w okresie przedawnienia roszczeń powoduje, że część roszczeń może być przedawniona, a część jeszcze nie.
Może się zdarzyć, że należność za sprzedaż energii elektrycznej jest przedawniona, bo upłynął już dwuletni okres. Natomiast część należności za usługę dystrybucji energii elektrycznej przedsiębiorca musi zapłacić, bo nie minęły jeszcze 3 lata.
Różnica ta wynika z różnych terminów przedawnienia.
Od kiedy liczyć termin przedawnienia roszczeń za sprzedaż energii elektrycznej?
Przedawnienie liczymy od terminu wymagalności roszczenia. Najczęściej będzie to wynikać z faktury. Jeżeli termin płatności faktury wynosi 14 dni, to ten ostatni, 14. dzień, będzie datą wymagalności roszczenia. Od tego dnia będziemy liczyć upływ terminu na przedawnienie roszczeń.
Więcej pisałam o tym w artykule o tym, od kiedy liczyć odsetki za opóźnienie.
Warto też sprawdzić, czy sprzedawca energii elektrycznej nie wystawił faktury zbyt późno.
Przedsiębiorcy wystawiają czasami faktury z dużym opóźnieniem. Na przykład dopiero po roku „przypominają sobie” o nieuregulowanej płatności. Przedsiębiorcy nie mogą w taki sposób „przesuwać” terminu wymagalności roszczenia.
Wynika to z art. 119 kodeksu cywilnego. Zgodnie z nim, jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie.
Przykład:
Sprzedawca energii elektrycznej powinien wystawić fakturę za sprzedaż czy dystrybucję w maju 2020 roku. Jednak wystawił ją w styczniu 2022 roku. Sprzedawca w maju 2020 roku miał informacje, dzięki którym mógł określić wysokość należności. Jednak nie wystawił faktury. Zrobił to dopiero w styczniu. Termin przedawnienia roszczenia liczy się od maja 2020 roku, a nie od stycznia 2022 roku.
Kiedy upływa koniec terminu przedawnienia roszczenia za sprzedaż i dystrybucję energii elektrycznej ?
Ostatnio zmieniły się przepisy dotyczące przedawnienia roszczeń. Teraz łatwiej obliczymy, kiedy roszczenie jest przedawnione.
Zgodnie z nowym brzmieniem art. 118 kodeksu cywilnego koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.
W przypadku sprzedaży energii elektrycznej termin nie jest krótszy niż 2 lata. Stąd przedawnienie wszystkich roszczeń nastąpi raz w roku – w dniu 31 grudnia.
Zmiana kodeksu cywilnego doprowadziła do wydłużenia terminu przedawnienia. Roszczenia przedawniać się będą po upływie pełnych 2 czy 3 lat z dniem 31 grudnia. W praktyce wszystkie faktury z danego roku będą przedawniać się z dniem 31 grudnia. Nie ma tu znaczenia, czy fakturę trzeba było zapłacić w styczniu, marcu czy w grudniu.
Przykład:
Przedsiębiorca zalega z płatnością za 12 faktur. Są one wymagalne 20. dnia każdego miesiąca. Termin płatności pierwszej faktury przypada na 20 stycznia, a ostatniej na 20 grudnia. Przedawnienie wszystkich tych faktur nastąpi jednego dnia – 31 grudnia po upływie 2 lub 3 pełnych lat od wymagalności faktur.
Ostatnia nowelizacja kodeksu cywilnego skomplikowała sposób wyliczenia przedawnienia roszczeń. Więcej o przepisach przejściowych dotyczących terminów przedawnienia.
W jaki sposób przedawniają się odsetki za sprzedaż energii elektrycznej?
Odsetki jako roszczenie okresowe przedawniają się z trzyletnim okresem przedawnienia.
Wiele rozbieżności pojawiało się natomiast, gdy roszczenie główne przedawniało się np. w dwuletnim terminie. Ma to miejsce w przypadku sprzedaży energii elektrycznej. Ostatecznie rozstrzygnął to Sąd Najwyższy w składzie 7 sędziów. Według uchwały Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2005 r. (III CZP 42/04) roszczenie o odsetki za opóźnienie przedawnia się najpóźniej z chwilą przedawnienia się roszczenia głównego.
Zgodnie z tym postanowieniem nie ma możliwości, żeby należność za pobraną energię elektryczną się przedawniła, a odsetki od tej kwoty jeszcze nie.
Rekompensata za koszty odzyskania należności
Jeżeli przedsiębiorca – nabywca energii elektrycznej – nie płaci w terminie, to sprzedawca może dochodzić od niego dodatkowej kwoty. Będzie to rekompensata za koszty odzyskania należności. Może to być zryczałtowana kwota 40, 70 lub 100 euro przeliczona na złote polskie. Jeżeli sprzedawca energii elektrycznej wykaże, że poniósł wyższe koszty, to może skutecznie dochodzić wyższej kwoty niż 40, 70 czy 100 euro.
Jeżeli potrzebujesz indywidualnej porady prawnej w sprawie przedawnienia roszczeń za energię elektryczną, NAPISZ.