Często słyszę od przedsiębiorców, że co prawda świadczą usługi, ale przecież nie zawarli z nikim żadnej umowy. Czy faktycznie? Utożsamianie zawarcia umowy ze złożeniem podpisów na kartce papieru, to zbyt duże uproszczenie. Zawarcie umowy może nastąpić nawet w sposób dorozumiany. Nawet jak się dłużej zastanowić, to umowa w formie pisemnej stanowi niewielki odsetek zawieranych przez nas umów. 

Zawarcie umowy bez słów 

Zawarcie umowy jest możliwe nawet bez wypowiedzenia ani jednego słowa. Wyobraźmy sobie najzwyklejszą sytuację – kupujemy bułkę w sklepie. Wchodzimy do samoobsługowego sklepu, wybieramy bułkę, idziemy do kasy, kasjer wbija kod, na wyświetlaczu pojawia się cena, płacimy, zabieramy bułkę i wychodzimy ze sklepu. Mimo że nikt nie wypowiedział żadnego słowa, to właśnie doszło do zawarcia umowy sprzedaży. Wyobraźmy sobie, jak trudne byłoby nasze codzienne życie, gdybyśmy musieli za każdym razem zawierać umowę sprzedaży w formie pisemnej?

Codziennie zawieramy mnóstwo umów nie zdając sobie nawet z tego sprawy. Korzystamy z komunikacji miejskiej, kupujemy bilet do kina, korzystamy z usług fryzjera. W każdym z tych przypadków zawieramy umowę – a to przewozu, a to świadczenia usług czy umowę o dzieło.

Do zawarcia umowy nie jest konieczne spisanie umowy w formie papierowej. Wystarczy zgodna wola stron.

Ale my nie zawieraliśmy żadnej umowy…

Więc jeżeli ktoś twierdzi, że świadczy usługi, na które umówił się z drugą stroną, ale nie zawarł żadnej umowy, to jest w błędzie. Do zawarcia umowy wystarczy, że strony określą podstawowe parametry umowy tzw. essentialia negoti. Przy umowie sprzedaży będzie to określenie stron umowy, przedmiotu umowy i ceny sprzedaży. Tyle wystarczy, żeby zawrzeć umowę sprzedaży.

Dodatkowo strony powinny mieć zgodną wolę co do związania się postanowieniami umowy – czyli powinny komunikować drugiej stronie, że chcą zawrzeć daną umową.

W sprawach nieuregulowanych stosują się postanowienia kodeksu cywilnego

No dobrze. Strony ustaliły podstawowe parametry umowy i przystąpiły do jej wykonania. Jednak umowa powinna zawierać więcej postanowień niż tylko przedmiot i cenę. Co w takim razie z prawem do odstąpienia od umowy czy jej wypowiedzenia, gwarancją, rękojmią, odpowiedzialnością odszkodowawczą, miejscem spełnienia świadczenia itp. Otóż swoistym wypełnieniem zawartej umowy jest kodeks cywilny. Jeżeli strony w umowie nie określiły terminu wypowiedzenia umowy czy przypadków, w których można od umowy odstąpić, to odpowiedzi na te pytania należy szukać w kodeksie cywilnym w przepisach dotyczących danego typu umów lub w przepisach ogólnych dotyczących zobowiązań.

Zalety umowy pisemnej

Pisemną umowę jednak warto zawrzeć. Szczególnie jeżeli przedmiot umowy jest dla nas ważny lub łączy się ze sporymi wydatkami.

Po pierwsze, strony mogą modyfikować postanowienia umowy według własnych potrzeb. Łączący ich stosunek prawny mogą ukształtować w inny sposób niż wynika to z przepisów kodeksu cywilnego. Dodatkowo strony mogą dodać pewne postanowienia, które normalnie nie miałyby zastosowania. Może to być na przykład umowne prawo do odstąpienia od umowy czy kara umowna.

Niestety nie każdy wzór umowy znaleziony w internecie będzie pasował do twojej sytuacji. Najlepsza umowa, to taka dostosowana do potrzeb stron.

Po drugie, zawarcie umowy w formie pisemnej stanowi dowód na to, jakiej treści umowę zawarły strony. Jeżeli przez długi czas ustalałeś ze swoim kontrahentem treść umowy, to za rok czy dwa już nikt nie będzie pamiętał (albo każdy będzie pamiętał inaczej), jaka była treść umowy. Stąd zawarcie  umowy w formie pisemnej jest sporym ułatwieniem w przypadku dochodzenia w przyszłości należności wynikających z umowy.

Po trzecie, są takie umowy, które bezwzględnie muszą być zawarte w formie pisemnej. Inaczej nie będą one ważne. Będzie to chociażby umowa pośrednictwa w obrocie nieruchomościami, umowa leasingu czy umowa przenosząca autorskie prawa majątkowe do utworu. Zawarcie takich umów ustnie, będzie nieważne – umowy nie wywołają żadnych skutków prawnych. Muszą one być zawarte w formie pisemnej pod rygorem nieważności.

Jeżeli chcesz skorzystać z porady prawnej dotyczącej zawartej przez Ciebie umowy, to zapraszam do KONTAKTU.